Dzierganie kapelusza na drutach to świetny sposób na stworzenie oryginalnego i praktycznego dodatku do zimowej garderoby. Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz przygodę z dziewiarstwem, czy masz już spore doświadczenie, wykonanie własnego nakrycia głowy daje ogromną satysfakcję. W tym artykule dowiesz się, jak krok po kroku wykonać ciepły i modny kapelusz, poznasz niezbędne materiały oraz popularne techniki i wzory.

Wybór odpowiednich materiałów i narzędzi

Zanim rozpoczniesz dzierganie ciepłego kapelusza, musisz skompletować wszystkie niezbędne materiały i narzędzia. Kluczowy jest odpowiedni dobór włóczki i drutów, ponieważ te elementy znacząco wpłyną na końcowy efekt Twojej pracy.

Wybór włóczki zależy głównie od pory roku, w której planujesz nosić swój kapelusz. Do wykonania ciepłego, zimowego nakrycia głowy najlepiej sprawdzą się grubsze włóczki, takie jak wełna, alpaka czy mieszanki z akrylem. Te materiały zapewniają odpowiednią izolację termiczną, jednocześnie pozwalając skórze oddychać.

Przy wyborze nici warto także zwrócić uwagę na ich ilość. Dla przykładu, jeśli planujesz stworzyć kapelusz z rafii, potrzebujesz około 160 g włóczki, wykorzystując podwójną nitkę [1]. Ilość ta może się różnić w zależności od wzoru, rozmiaru głowy oraz gęstości splotu.

Jeśli chodzi o druty, ich grubość powinna być dopasowana do wybranej włóczki. Na opakowaniu nici zazwyczaj znajduje się informacja o zalecanym rozmiarze drutów. Pamiętaj, że grubość igieł wpływa na gęstość splotu, a co za tym idzie – na ciepło i elastyczność Twojego kapelusza robionego na drutach [3].

Do dziergania kapeluszy możesz wykorzystać druty okrągłe lub komplet pięciu drutów. Te drugie są szczególnie przydatne przy dzierganiu mniejszych elementów, takich jak czubek kapelusza, gdy liczba oczek znacząco się zmniejsza.

Podstawowe techniki dziergania kapelusza

Proces tworzenia kapelusza na drutach wymaga znajomości kilku podstawowych technik dziergania. Bez względu na wybrany wzór, pewne kroki są uniwersalne i stanowią bazę dla Twojego projektu.

Większość kapeluszy zaczyna się od wykonania ściągacza, który zapewnia elastyczność i pomaga utrzymać nakrycie głowy na miejscu. Ściągacz najczęściej dziergamy wzorem 1×1 (1 oczko prawe, 1 oczko lewe) lub 2×2 (2 oczka prawe, 2 oczka lewe). Ta część kapelusza powinna być nieco węższa niż główna część, aby dobrze przylegała do głowy [3].

Po wykonaniu ściągacza przechodzisz do dziergania głównej części kapelusza. W zależności od wybranego wzoru, możesz kontynuować pracę na drutach okrągłych lub przejść na zestaw pięciu drutów. Ta część wymaga zwykle równomiernego dziergania bez zmniejszania liczby oczek, aż do momentu, gdy kapelusz osiągnie pożądaną długość od krawędzi do czubka głowy.

Następnie przychodzi czas na zmniejszanie liczby oczek, aby uformować czubek kapelusza. Jest to proces, w którym stopniowo redukujesz liczbę oczek poprzez ich łączenie (np. przerabiając dwa oczka razem). Prawidłowe zmniejszanie pozwala zachować regularny, zaokrąglony kształt górnej części nakrycia głowy [3].

Warto pamiętać, że tempo zmniejszania oczek wpływa na kształt czubka kapelusza – zbyt szybkie zmniejszanie może spowodować, że kapelusz będzie spiczasty, podczas gdy zbyt wolne może prowadzić do powstania wybrzuszenia.

Popularne wzory i style kapeluszy

W świecie dzierganych kapeluszy istnieje niezliczona ilość wzorów i stylów, które możesz wypróbować. Od prostych, klasycznych wzorów po bardziej skomplikowane z ozdobami – możliwości są praktycznie nieograniczone.

Jednym z popularnych trendów w ostatnich latach są kapelusze z uszami kota. Te urocze nakrycia głowy zyskały popularność zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Wykonanie takiego kapelusza wymaga dodatkowego kroku – dziergania i przyszycia uszu, które nadają całości charakterystyczny, zabawny wygląd [2].

Innym popularnym stylem jest kapelusz z pomponem na czubku, który dodaje nakryciu głowy uroku i charakteru. Pompon możesz wykonać z tej samej włóczki co kapelusz lub, dla kontrastu, wybrać nić w innym kolorze.

Warto również wspomnieć o kapeluszach z wzorami warkoczowymi. Te eleganckie wzory, choć nieco bardziej zaawansowane technicznie, tworzą piękne, przestrzenne sploty, które dodają głębi i tekstury Twojemu nakryciu głowy [5].

Dla tych, którzy cenią sobie wielofunkcyjność, ciekawym rozwiązaniem może być kapelusz-kaptur, który można połączyć z kardiganem. Taki element garderoby zapewnia dodatkową ochronę przed zimnem, łącząc funkcjonalność kapelusza i szalika [4].

Dostosowanie rozmiaru i dopasowanie kapelusza

Jedną z największych zalet robienia kapeluszy na drutach jest możliwość dopasowania ich dokładnie do rozmiaru swojej głowy. Aby stworzyć idealne nakrycie, potrzebujesz dokładnego pomiaru obwodu głowy.

Standardowo, obwód głowy dorosłej osoby wynosi około 54-58 cm, ale najlepiej zmierzyć swoją głowę lub głowę osoby, dla której kapelusz jest przeznaczony. Pomiar należy wykonać taśmą centymetrową, prowadząc ją tuż nad brwiami i dookoła najszerszej części tyłu głowy.

Po uzyskaniu pomiaru możesz przystąpić do obliczania liczby oczek, które należy nabrać. W tym celu wykonujesz próbkę: dziergasz kwadrat o wymiarach około 10×10 cm wybranym wzorem, następnie liczysz, ile oczek mieści się w 10 cm. Mając tę informację, możesz obliczyć, ile oczek potrzebujesz, aby osiągnąć pożądany obwód kapelusza [3].

Pamiętaj, że kapelusz zrobiony na drutach powinien być nieco mniejszy niż rzeczywisty obwód głowy (o około 10%), aby zapewnić odpowiednie przyleganie. Włóczka ma właściwości elastyczne i z czasem może się nieco rozciągnąć.

W trakcie dziergania regularnie przymierzaj swoją pracę, aby upewnić się, że rozmiar jest odpowiedni. Jeśli okaże się, że kapelusz jest zbyt luźny lub zbyt ciasny, nie wahaj się rozpruć część pracy i dostosować liczbę oczek.

Wykończenie i pielęgnacja kapelusza

Po zakończeniu dziergania, Twój kapelusz dziergany wymaga jeszcze kilku końcowych kroków, aby prezentował się perfekcyjnie. Pierwszym z nich jest zakończenie ostatniego oczka i zabezpieczenie nitki, aby praca się nie rozpruła.

Następnie należy przeprowadzić tak zwane „blokowanie” kapelusza, czyli proces kształtowania i stabilizowania dzianiny. W tym celu namocz kapelusz w letniej wodzie z dodatkiem delikatnego detergentu, delikatnie wyciśnij (nie wykręcaj), a następnie ułóż go na płaskiej powierzchni, nadając mu pożądany kształt. Pozwól mu całkowicie wyschnąć w temperaturze pokojowej, z dala od bezpośredniego źródła ciepła [5].

Jeśli zdecydowałeś się na dodanie pomponu lub innych ozdób, jest to odpowiedni moment, aby je przymocować. Upewnij się, że są one dobrze przyszyte, aby nie odpadły podczas użytkowania.

Co do pielęgnacji, większość kapeluszy robionych na drutach najlepiej prać ręcznie w chłodnej wodzie z dodatkiem łagodnego detergentu. Po praniu delikatnie wyciśnij (nie wykręcaj) i pozostaw do wyschnięcia na płasko. Unikaj suszarek bębnowych, które mogą zniszczyć włókna i zmienić rozmiar i kształt kapelusza.

Właściwe przechowywanie jest również istotne dla zachowania kształtu Twojego dzieła. Najlepiej przechowywać kapelusz na płasko lub na formie (np. balon nadmuchany do odpowiedniego rozmiaru), aby nie stracił swojego kształtu.

Dodawanie elementów ozdobnych i personalizacja

Jednym z najbardziej kreatywnych aspektów robienia kapeluszy na drutach jest możliwość ich personalizacji i dodawania unikalnych detali. Dzięki temu Twoje nakrycie głowy może być nie tylko ciepłe, ale także odzwierciedlać Twój osobisty styl.

Najpopularniejszym elementem ozdobnym są pompony, które mogą być wykonane z tej samej włóczki co kapelusz lub z kontrastującej kolorystycznie nici. Możesz stworzyć pompon samodzielnie przy użyciu kartki tektury lub specjalnego narzędzia do robienia pomponów.

Innym popularnym dodatkiem są uszy kota, które nadają kapeluszowi zabawny, charakterystyczny wygląd. Aby wykonać takie uszy, dziergasz dwa trójkątne elementy, które następnie przyszywasz do kapelusza po jego ukończeniu [2].

Warto również rozważyć dodanie innych aplikacji, takich jak dziergane kwiaty, listki, guziki czy nawet małe, dziergane figurki. Możliwości są ograniczone jedynie Twoją wyobraźnią.

Nie zapominaj o możliwości łączenia różnych kolorów włóczki. Możesz stworzyć paski, zygzaki lub inne geometryczne wzory, zmieniając kolor nici w trakcie dziergania. Jest to świetny sposób na wykorzystanie resztek włóczki, które mogły pozostać Ci z innych projektów.

Dla tych, którzy czują się pewnie w swoich umiejętnościach, interesującym wyzwaniem może być włączenie do projektu haftu. Haftowanie na dzianinie wymaga pewnej praktyki, ale pozwala na dodanie naprawdę unikalnych i personalizowanych detali.

Porady dla początkujących i najczęstsze błędy

Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z dzierganiem kapeluszy, kilka praktycznych porad może znacząco ułatwić Ci proces nauki i uchronić przed typowymi błędami.

Po pierwsze, zacznij od prostego projektu. Wybierz wzór, który wymaga podstawowych umiejętności, takich jak dzierganie oczek prawych i lewych. Wraz z nabywaniem doświadczenia możesz stopniowo podejmować się bardziej skomplikowanych wzorów.

Drugą istotną radą jest dokładne zapoznanie się z wzorem przed rozpoczęciem pracy. Upewnij się, że rozumiesz wszystkie instrukcje i skróty. Jeśli coś jest niejasne, poszukaj objaśnień online lub w książkach o dzierganiu.

Trzecim kluczowym elementem jest cierpliwość. Nauka dziergania wymaga czasu, a popełnianie błędów jest naturalną częścią procesu. Nie zniechęcaj się, jeśli Twój pierwszy kapelusz nie będzie perfekcyjny.

Jeśli chodzi o najczęstsze błędy, wielu początkujących ma tendencję do zbyt mocnego lub zbyt luźnego naciągania włóczki, co prowadzi do nierówności w dzianinie. Staraj się utrzymywać stałe napięcie nici podczas całego procesu dziergania [3].

Innym częstym problemem jest gubienie oczek lub niezamierzone dodawanie nowych. Regularnie licz oczka w swoich rzędach, aby upewnić się, że ich liczba się zgadza.

Wielu początkujących popełnia też błąd przy łączeniu początku i końca rzędu podczas dziergania na drutach okrągłych, tworząc nieestetyczne „dziury” w dzianinie. Upewnij się, że pierwsze oczko każdego nowego rzędu jest ciasno przyciągnięte do ostatniego oczka poprzedniego rzędu.

Pamiętaj też, że jeśli popełnisz błąd, zawsze możesz się cofnąć. Nie bój się rozpruć kilku rzędów, aby naprawić pomyłkę – to lepsza strategia niż kontynuowanie z błędem, który może być widoczny w gotowym kapeluszu.

Źródła:

[1] https://www.youtube.com/watch?v=ZaFI6mTjdBE
[2] https://www.etsy.com/pl/listing/575162899/knitting-pattern-cat-ears-hatkitty-kat
[3] https://icraft.decorexpro.com/pl/vyazanie-shapochki
[4] https://herbimania.com/2123-kardigan-z-kapturem-czyli-troublemaker
[5] https://herbimania.com/1663-gruby-sweter-na-drutach