Licencje na transport to podstawowy dokument, który umożliwia legalne prowadzenie działalności przewozowej w Polsce. Ze względu na różnice w zakresie prowadzenia transportu krajowego i międzynarodowego, uprawnienia do ich wydawania posiadają różne organy administracyjne. W artykule szczegółowo omówimy, jakie organy mają uprawnienia do wydawania licencji na transport, jakie są wymogi formalne oraz jak przebiega proces ubiegania się o te licencje.

Organy uprawnione do wydawania licencji na transport krajowy

W zakresie transportu krajowego licencje są wydawane przez starostwa powiatowe, które są właściwe miejscowo względem siedziby przedsiębiorcy. Jeśli firma ma zarejestrowaną działalność w mieście na prawach powiatu, wówczas obsługę przejmuje właściwy urząd miasta. W tym obszarze organy te pełnią rolę podstawowego punktu kontaktowego dla przedsiębiorców, którzy chcą podjąć działalność przewozową na terenie Polski.

Proces uzyskania licencji obejmuje weryfikację kilku istotnych wymagań, takich jak rzeczywista i stała siedziba przedsiębiorcy, posiadanie certyfikatu kompetencji zawodowych oraz odpowiedniej zdolności finansowej. Te kryteria są spójne z wymogami określonymi w rozporządzeniu (WE) 1071/2009, które ustanawia jednolite normy dla przewoźników drogowych w całej Unii Europejskiej.

Organy odpowiedzialne za wydawanie licencji na transport międzynarodowy

W przypadku transportu międzynarodowego w Polsce za wydawanie licencji odpowiada Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD), z siedzibą w Warszawie. Organ ten łączy w sobie funkcję wydawcy licencji oraz nadzorcy przestrzegania przepisów i norm bezpieczeństwa w międzynarodowym transporcie drogowym.

GITD poddaje szczegółowej weryfikacji dokumenty przedsiębiorców, w tym przede wszystkim certyfikat kompetencji zawodowych, a także potwierdza spełnienie wymogów finansowych i organizacyjnych. Od 21 maja 2022 roku wprowadzono dodatkowy obowiązek posiadania licencji wspólnotowej dla przedsiębiorców wykonujących transport międzynarodowy pojazdami o DMC od 2,5 do 3,5 tony. Ta zmiana podnosi standardy oraz zgodność z normami unijnymi w zakresie transportu lekkiego.

Złożenie wniosku o licencję i procedury

Przedsiębiorca, który planuje wykonywać zarówno transport krajowy, jak i międzynarodowy, ma możliwość złożenia jednoczesnego wniosku do GITD. Dzięki temu proces uzyskania licencji zostaje znacząco usprawniony i przyspieszony, eliminując konieczność kontaktu z kilkoma organami. W praktyce oznacza to, że jeden komplet dokumentów może skutkować wydaniem zarówno licencji na transport krajowy, jak i międzynarodowy.

Procedura rozpoczęcia działalności w branży transportowej opiera się na spełnieniu wymagań formalnych zawartych w rozporządzeniu (WE) 1071/2009, które określa m.in. kryteria dla rzeczywistego miejsca prowadzenia działalności oraz wymogi dotyczące kompetencji, finansów i organizacji przedsiębiorstwa. Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego jest podstawowym warunkiem do uzyskania licencji, szczególnie w przypadku transportu międzynarodowego.

Wymagania formalne i kompetencyjne dla przewoźników

Kluczowym elementem przy wydawaniu licencji jest potwierdzenie przez przedsiębiorcę posiadania certyfikatu kompetencji zawodowych. Dokument ten świadczy o odpowiedniej wiedzy i kwalifikacjach w zakresie:
– prawa transportowego,
– bezpieczeństwa przewozów,
– zarządzania przedsiębiorstwem transportowym,
– finansów.

Równocześnie organy administracyjne, zarówno starostwa, jak i GITD, sprawdzają, czy firma dysponuje stabilną i rzeczywistą siedzibą, która umożliwia ciągłe realizowanie działalności gospodarczej. Zdolność finansowa przedsiębiorcy to kolejna podstawa, gwarantująca jego wypłacalność i zdolność do pokrywania zobowiązań powstałych podczas prowadzenia usług przewozowych.

Funkcje kontrolne i nadzorcze GITD

GITD nie tylko pełni rolę organu wydającego licencje na transport międzynarodowy, ale także sprawuje kontrolę przestrzegania warunków licencji. W praktyce oznacza to monitoring zgodności działalności przewoźników z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa transportu, standardów technicznych pojazdów oraz prawidłowości dokumentacji.

Ta rozbudowana funkcja nadzorcza ma na celu podnoszenie jakości usług transportowych oraz eliminowanie firm, które nie spełniają wymogów prawnych i operacyjnych. Działania kontrolne GITD wpływają na wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz wzmacniają zaufanie do polskich przedsiębiorstw transportowych na arenie międzynarodowej.

Podsumowanie: Kluczowe organy i wymogi

Podsumowując, organy uprawnione do wydawania licencji na transport w Polsce to:

• Starostwa powiatowe oraz urzędy miast na prawach powiatu — odpowiedzialne za licencje na transport krajowy.
• Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD) — odpowiedzialny za wydawanie licencji na transport międzynarodowy oraz kontrolę przestrzegania przepisów w tym zakresie.

Wymogi formalne opierają się na unijnym rozporządzeniu (WE) 1071/2009, które ustanawia wymogi dotyczące rzeczywistej siedziby, kompetencji zawodowych, zdolności finansowej oraz wymaga posiadania odpowiednich zezwoleń. Dla pojazdów o masie od 2,5 do 3,5 tony realizujących transport międzynarodowy, obowiązkiem jest uzyskanie licencji wspólnotowej, co jest nowym wymogiem obowiązującym od 2022 roku.

Dzięki możliwości składania jednoczesnego wniosku do GITD przedsiębiorcy mogą efektywnie zarządzać procesem uzyskiwania potrzebnych uprawnień, jednocześnie spełniając wysokie standardy operacyjne i prawne w działalności transportowej.