Rachunek przepływów pieniężnych to jedno z kluczowych narzędzi służących do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Pozwala na dokładne przedstawienie wszystkich wpływów i wypływów gotówki, co jest niezbędne dla zarządzających w podejmowaniu trafnych decyzji finansowych. Właściwe uporządkowanie i wypełnienie tego dokumentu umożliwia nie tylko ocenę bieżącej kondycji firmy, ale także prognozowanie przyszłych przepływów pieniężnych. W tym artykule krok po kroku wyjaśnimy, jak poprawnie sporządzić rachunek przepływów pieniężnych, uwzględniając wszystkie główne elementy i metody sporządzania tego sprawozdania.

Podstawy i definicja rachunku przepływów pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych to szczegółowe zestawienie, które pokazuje, skąd firma pozyskuje środki pieniężne, a dokąd je kieruje. Zawiera wszystkie transakcje gotówkowe, obejmując wpływy i wydatki, oraz wyjaśnia, jak zmienia się stan środków pieniężnych w danym okresie rozliczeniowym. W praktyce jest to integralna część sprawozdania finansowego, wraz z bilansem i rachunkiem zysków i strat [1][3].

Ważne jest, aby rozróżnić trzy główne składniki tego sprawozdania:

• działalność operacyjna, która obejmuje główne źródła przychodów i wydatków związanych z podstawową działalnością przedsiębiorstwa,
• działalność inwestycyjna, obejmująca przepływy związane z zakupem i sprzedażą aktywów trwałych,
• działalność finansowa, obejmująca wpływy i wypływy związane z pozyskaniem kapitału i obsługą zadłużenia [4].

Podstawową różnicą między metodami sporządzania jest to, czy przedstawia się szczegółowe wpływy i wydatki (metoda bezpośrednia), czy korzysta się z wyników rachunku zysków i strat, wprowadzając korekty (metoda pośrednia) [3].

Jakie są główne kroki w sporządzaniu rachunku przepływów pieniężnych?

Proces wypełniania rachunku przepływów pieniężnych wymaga precyzyjnej analizy danych finansowych. Pierwszym krokiem jest skompletowanie danych dotyczących wszystkich wpływów i wydatków gotówkowych za okres sprawozdawczy. Należy zweryfikować, czy wszystkie transakcje zostały uwzględnione i klasyfikowane do odpowiednich części rachunku.

Drugim etapem jest identyfikacja źródeł zmian stanu środków pieniężnych. W tym celu trzeba wyodrębnić przepływy z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej, odpowiednio je klasyfikując. Zarządzający powinni skupić się na zrozumieniu, które elementy wpływają na pogorszenie lub poprawę płynności przedsiębiorstwa.

Ostatni etap to sporządzanie końcowego zestawienia, które sumuje wpływy i wydatki w każdej z trzech głównych kategorii, a następnie wylicza końcową zmianę stanu środków pieniężnych w okresie.

Wskazówki przy wypełnianiu poszczególnych części rachunku przepływów pieniężnych

1. Działalność operacyjna

Ta część najbardziej odzwierciedla codzienną działalność przedsiębiorstwa. Aby poprawnie ją wypełnić, potrzebne są dane z księgowości, dotyczące wpływów z głównych źródeł przychodów (np. sprzedaż produktów i usług) oraz wydatków (np. płace, zakup surowców).

Metoda bezpośrednia wymaga od nas przedstawienia konkretnych kwot wpływów z tytułu sprzedaży oraz wydatków operacyjnych, co czyni ją szczególnie przejrzystą [3].

2. Działalność inwestycyjna

Zawiera przepływy związane z zakupem i sprzedażą aktywów trwałych, innych inwestycji czy nieruchomości. W tej części wyodrębnia się wpływy z sprzedaży składników majątku oraz wydatki na ich zakup. Ważne jest, aby dokumentować każdą transakcję, ponieważ od tego zależy odzwierciedlenie rzeczywistej sytuacji inwestycyjnej firmy.

3. Działalność finansowa

Ostatnia część związana jest z pozyskaniem kapitału (np. emisja akcji, zaciągnięcie kredytów) lub obsługą zadłużenia (np. spłaty kredytów, wypłaty dywidend). Prawidłowe sporządzenie wymaga skrupulatnego wyodrębnienia wpływów i wypłat finansowych, co pozwala ocenić, jak firma zarządza swoim kapitałem.

Metody sporządzania: bezpośrednia kontra pośrednia

Wybór metody ma istotne znaczenie dla finalnego kształtu rachunku przepływów pieniężnych. Metoda bezpośrednia polega na prezentacji konkretnych wpływów i wypływów za dany okres, dzięki czemu jest ona czytelniejsza dla odbiorcy, ale wymaga bardziej szczegółowych danych [3].

Natomiast metoda pośrednia bazuje na wyniku finansowym, z którego dokonuje się korekt dotyczących operacji niepieniężnych (np. amortyzacja) oraz zmian w należnościach i zobowiązaniach. Ta metoda jest prostsza w implementacji i powszechnie stosowana w praktyce [3].

Podsumowanie – kluczowe zasady poprawnego wypełnienia rachunku przepływów pieniężnych

Wypełniając rachunek przepływów pieniężnych, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

• Zawsze dokładnie rejestrować wszystkie przepływy gotówkowe, aby sprawozdanie odzwierciedlało rzeczywistą sytuację finansową.
• Klasyfikować przepływy do odpowiednich części raportu, aby zapewnić czytelność i użyteczność danych.
• Stosować jednolite metody sporządzania (bezpośrednią lub pośrednią), dostosowane do potrzeb firmy i wymogów sprawozdawczych.
• Należy przestrzegać wytycznych i regulacji obowiązujących w danym kraju lub branży w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych.

Podsumowanie

Sporządzenie poprawnego rachunku przepływów pieniężnych wymaga staranności, dokładności i znajomości zasad klasyfikacji działalności przedsiębiorstwa. Kluczem do sukcesu jest skrupulatność w gromadzeniu danych oraz wybór odpowiedniej metody sporządzenia. Dzięki temu sprawozdanie stanie się cennym narzędziem analitycznym, pomagającym w efektywnym zarządzaniu finansami firmy.

Źródła:

• [1] https://pragmago.pl/porada/co-to-jest-cash-flow-czyli-rachunek-przeplywow-pienieznych/
• [2] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-rachunek-przeplywow-pienieznych
• [3] https://mfiles.pl/pl/index.php/Rachunek_przep%C5%82yw%C3%B3w_pieni%C4%99%C5%BCnych
• [4] https://www.saldeosmart.pl/blog/firma/czym-jest-cash-flow/
• [5] https://pl.wikipedia.org/wiki/Sprawozdanie_z_przep%C5%82yw%C3%B3w_pieni%C4%99%C5%BCnych